Toprak ile uğraş göstermekten hoşlanan bir yapınız var ise, o zaman kendinize hobi olarak çilek yetiştiriciliğini seçebilirsiniz. Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Kâr sağlar mı? Devlet Teşviki Var Mı? Gelin göz atalım.
Sizin adınıza oldukça keyifli bir iş olacağını belirtebiliriz. Ancak her işte olduğu gibi çilekler hakkında da bilgi sahibi olması gerekir. Üzümsüler grubunda yer alan bir meyve olan çilek, marmelat, meyve suyu ve reçel yapımlarında sık şekilde kullanılmaktadır.
Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Çilek yetiştiriciliği yapılabilmesi adına öncelikle bulunduğunuz bölgedeki toprak yapısı ve zamanın doğruluğu büyük öneme sahiptir. Gösterilecek özen sonrasında kaliteli bir meyve alınma ihtimali her zaman yüksek olacaktır. Peki çilek yetiştiriciliği nasıl yapılır? Çilek fidesinin yetiştirilmesi konusunda bilinmesi gerekenler yazımızın devamında…
Evde Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Çilek iki temel farklı türü olan bir meyvedir. Bu türler ise yaz üretimi çilekler ile yediveren olarak bilinmektedir. Her çilek grubu ise kendi içerisinde çeşitlere ayrılmaktadır. Söz konusu kalabalık familya içerisinde çilek üreticiliğinin yapılabilmesi için yerli üreticilerin tavsiyelerine başvurmanız fayda sağlayacaktır. Fakat genel anlamda çilek özelliklerini şu şekilde sayabiliriz.
Yaz Üretimi Çilekler: Yaz başı, yaz ortası ve yaz sonu çilekleri olarak farklı gruplara ayrılmaktadır. Genel anlamda sadece bir dönem meyve vermektedirler.
Yediveren Çilekler: Çilek türlerinin içerisinde popüler konumda bulunur. Devam eden yıl içerisinde sürekli olarak meyve vermektedir.
Haziran Ayında Meyve Veren Çilekler: Yaz başında ya da yaz ortasında çilek vermesi ile bilinir. Ekim yapılmasını takip eden iki ay gibi bir süre içerisinde meyve vermeye başlar. Marmelat ya da reçel yapımı için uygun durumdadır.
Nötr Gün Çilekler: Taze bir şekilde tüketimi uygun tür halinde bulunan nötr gün çilekler, yediveren çilek türüne benzemiş olsa da çilek üretimi daha haz olur.
Alpine Çilekler: Çileklerin içerisinde tür bakımından en küçüğüdür. Meyve bakımından çok küçük bir halde olsa da, tat bakımından çok lezzetlidir. Çilek reçeli üretmekte olanlar tarafından tercih edilmektedir.
Bitkileri Doğru Yerden Bulmak Gerekir
Seralardan çilek fidesinin bulunması mümkün olsa da, özel bir tür yetiştiriciliği yapılması istenmesi halinde internet ortamında kapsamlı bir araştırılması gerekmektedir. Çünkü size en uygun yolu bu şekilde bulabilirsiniz. Özellikle yaşam sürdüğünüz yerin coğrafi açıdan konumunu ve toprak çeşidini iyi bilmeniz gerekir. Çünkü her çilek türünün her toprakta aynı verimi almayı beklemek yanlış olur. Yerli bahçe merkezlerine gidilmesi ya da yerli üreticilerle istişare halinde bulunarak doğru olan çilek fidesini bulmaya çalışmalısınız. Çilek fidesinin alınmasının ardından zaman kaybetmeden toprak ya da kab içerisine dikmelisiniz. Saksı içerisinde hazır halde satılan çileklerden satın almanız halinde ise hazırlanmış toprağa uyum sağlamayacak olduğunu da göz önünde bulundurmalısınız. Uyum sağlanmayacak toprak düğümlenme, sağlıksız olması ve direnç kaybetmesi gibi olumsuzluklara yol açmaktadır.
Hastalık Belirtilerine Karşı Tedbir Alınmalıdır
Çilekler sağlıklı ise daima yaprakları yeşil ve canlı olacaktır. Yaprakta leke, kahverengi kenar ya da solmuş bir uçlar oluşması hastalığın belirtileridir. Çilekleri devamlı kontrol altında tutarak ilaçlama yapılmalıdır.
Çileklerin Nerede Yetiştirileceğine Karar Verilmelidir?
Çilekleri yetiştirileceği yer konusunda uygun bir ortam sağlanır ise verimi fazla olur. Doğru şekilde seçilecek toprak ve gübre sonrasında çilekler açısından mutlu bir ortam oluşacaktır. Aynı zamanda damacana çilek yetiştiriciliğini de yapılması mümkündür. Fakat yaşam sürülen bölgedeki iklimsel açıdan soğuk olması halinde çilekleri farklılık gösteren mevsimlerde içeri ve dışarı taşımanız gerekebilmektedir. Bu durumda kaplar sizlere kolaylık sağlayacaktır.
Farklı Ortamlarda Topraksız Çilek Yetiştiriciliği
Olukta Çilek Yetiştiriciliği
Topraksız çilek yetiştiriciliği denildiği vakit akıllara olukta çilek yetiştiriciliği gelmektedir. Fındık kabukları içerisinde yerleştirilmekte olan çilek fideleri, çatı oluklarına da yerleştirilmektedir. Oluklar içerisinde sürekli şekilde akmakta olan su, çileklerin ihtiyacını duyduğu mineral ve besinleri karşılamasını kolaylaştırır. Böylelikle kurulacak düzenekle birlikte topraksız Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır için maliyet minimum seviyeye inecektir.
Kokopitte Çilek Yetiştiriciliği
Raflı çilek yetiştiriciliğinden sonra çilek üretimi daha da kolay bir hale geldi. Kokopit çilek yetiştiriciliği, çileğin toprak olmayan bir alan içinde büyümesine imkan sağlamaktadır. Hindistan cevizi kabuğu bir takım işlemlerden geçirilmesinin ardından topraksı bir yapıya kavuşturulması ile Cocopeat çilek yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Fakat topraksız bir şekilde kokopitte çilek yetiştiriciliği yapılmasından dolayı sera gereksinimini ortaya çıkartır. Bundan dolayı da birden fazla kaynakta cocopeat çilek yetiştiriciliği yerine sera çilek yetiştiriciliği de adı verilmektedir. Topraksız şekilde yapılmakta olan çilek üretiminde en büyük avantaj sağlayan durum ise, toprak içinden gelecek hastalıklara karşı önlem alması ile bilinmektedir. Aynı zamanda kokopitlerdeki pH değer 5.8 ile 6.5 arasında bulunmaktadır. Sus tutmasındaki kapasite ise yüksek bir haldedir. Bu durum ise üretilecek olan çileklerden daha fazla verim almasını sağlamaktadır.
Örtüaltı Çilek Yetiştiriciliği
Adından da anlaşılacağı üzere örtüaltı çilek yetiştiriciliği seralar ya da tüneller içerisinde yapılmaktadır. Diğer yetiştiricilik türlerine göre maliyeti ise oldukça yüksektir. Çünkü dekar başına yapılacak giderler fazladır. Bundan dolayı da, verimlilik açısından en erken ve en yüksek konumda bulunan örtü sisteminin kullanım görmesi gerekmektedir. Örtüaltı çilek yetiştiriciliği yapılırken dikkat edilmesi gereken konuların başında, erken dönemde açmakta olan çiçekler yaşanacak donlara karşı zarar görmesine engel olmaktır. Bu konuda gerekli önlemleri de almanız fayda sağlayacaktır. Çiçeklerin soğuktan korunması için şu yöntemler uygulanabilir:
- – Sera içerisinde ısıtma sistemi kullanılabilir.
- – İkinci bir alçak tünel kurma yöntemi uygulanabilir.
Topraksız Çilek Yetiştiriciliğindeki Sera Maliyeti
- – Tünel tipi sera 30.000 TL
- – Demir aksam 30.000 TL
- – 1 yıllık gübre, solüsyon 3.500 TL
- – 25.000 adet fide 10.000 TL
- – Cocopeat 20.000 TL
- – Sulama sistemi 10.000 TL
Bu hesap net şekilde maliyeti vermemekle birlikte, 1 dekar sera alanı baz alınarak hesaplama yapılmıştır.
Farklı Türlerde Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Altın Çilek Yetiştiriciliği
Patlıcangiller ailesinde yer alan altın çilek, yıl süresince bir kökten 2,5 – 3 kilo arasında meyve alınmaktadır. İyi bir şekilde bakım görmesi halinde yıllık olarak 5 ton civarında meyve alınabilmesi mümkündür. Altın çilek yetiştiriciliği yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
- * Yanmış ahır gübresi ile alınacak çilek verimini artırmaktadır.
- * Kimyasal gübre kullanmaya özen gösterin.
- * Azotlu gübreler çileklerin azalmasına neden olur.
- * İlk olarak kasalarda yetiştiricilik yapılması gerekir, belli bir olgunluk haline ulaşmasından sonra tarlaya alabilirsiniz.
- * Torf sıcaklığı 20 derece civarında tutulmalıdır.
- * Nispi nem e-70 civarında tutulmalıdır.
- * Tohumların toprağa 0,5-1 cm derinliğinde gömülmesi gerekir.
- * Tarlada dikim aralığı 50×100 cm olmalıdır.
Albion Çilek Yetiştiriciliği
Serin ya da ılımlı bir havaya sahip bölgelere rahat şekilde uyum sağlayan bir çilek türü olarak bilinmektedir. Meyvelerdeki kalite oldukça yüksek bir durumdadır. Albion Çilek Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır yapmayı düşünenlerin dikkat etmesi gerekenler ise:
- * Damlama su yöntemi ya da yağmurlama su yöntemini kullanmalıdır.
- * Sulama yapılması sırasında drenaj iyi ayarlanmalıdır.
- * Dikimi takip eden bir ay süresince çilek üzerindeki çiçek ve kollar kesilmelidir.
- * Yabancı otlar için kullanılacak ilaçların bitkiye zarar vermeyecek olmasına dikkat edilmelidir.
- * Kullanılan toprak 2-3 yılda bir değiştirilmelidir.
Devlet Destekli Çilek Yetiştiriciliği
Türkiye’de çilek yetiştiriciliği için teşvik verilmektedir. Devlet destekli çilek yetiştiriciliği sayesinde verim daha da artırılma hedeflenmektedir. Çilek üreticiliği yapan vatandaşlara özel ‘’Çilek Yetiştiriciliği Projesi’’ adı altında fide, su borusu ve malç desteği sağlanmaktadır. Diğer yandan serada çilek yetiştirmek isteyen çiftçilerde KOSGEB’e başvurmasıyla birlikte 60 bin lira ile 370 bin lira arasında hibe almaya hak kazanabilir. Bu hibeden faydalanmak için ise aşağıdaki yollar izlenmelidir:
- KOSGEB uygulamalı girişimcilik eğitimine katılmalı
- Sertifika almalı
- İş planı hazırlamalısınız.
